Pieczęcie

Uważam, że należy szczególną wagę przykładać do badania prac Nikifora, posiadających odciski pieczęci określane, jako autorskie - zwłaszcza przed ich nabyciem. W każdym przypadku, gdy nasuwają się wątpliwości warto zapytać o opinię niezwiązanego z transakcją zakupu rzeczoznawcy. Sytuacja ta nie dotyczy oczywiście tylko badanych czterech pieczęci, ale wszystkich pozostałych, którymi Nikifor się posługiwał.

Na zakończenie niniejszego artykułu chcę powrócić do drugiej mało znanej pieczęci Nikifora, czyli pieczęci „Nikifor biskupem” w wersji „małej”. Spotkałem się z tą pieczęcią dotychczas tylko raz na rewersie pracy artysty z 1967 roku, co poświadczone jest adnotacją opiekuna Nikifora pana M. Włosińskiego. Odcisk tej pieczęci świadczy o dość dobrej kondycji samej pieczęci, z czego można wnioskować, że być może Nikifor nie zdążył już zbyt często korzystać z tego egzemplarza. Sama praca jest typową akwarelą/gwaszem przedstawiającą architekturę miejską z kościołem i pagórkami w tle. Praca według mnie ładna i jak na „późnego” Nikifora czysto i starannie odmalowana na dwukolorowym kartonie pochodzącym z okładki papeterii listowej lub bloku rysunkowego. Rewers, ciemno zielony, jest kiepskim tłem dla odcisku pieczęci, ale jest ona dość dobrze widoczna a jej średnica wynosi tylko około 37 mm. Musiała, zatem sprawić sporo kłopotu wykonującemu ją rzemieślnikowi. Do czasu odnalezienia dalszych egzemplarzy odcisków tej pieczęci ewentualne opracowanie na jej temat będzie musiało jeszcze poczekać. W galerii "Pieczęcie - reprodukcje do tekstu" zamieszczam reprodukcję samej pracy Nikifora, jak i jej rewers z podwójnym odciskiem pieczęci.

Jeżeli ktoś z Czytelników posiada pracę przypisywaną Nikiforowi a posiadającą na rewersie jedną z przedstawionych w artykule pieczęci typu „młody Nikifor” lub „Nikifor biskupem” w wersji „małej” - to proszę o kontakt i informację na adres mailowy; netyfor@gmail.com

Inne ciekawostki dotyczące zakresu moich zainteresowań Nikiforem są również mile widziane.

Przypisy:

* Marcin Chlebionek, Pieczęć, jako obiekt archiwalny. Wybrane problemy. Toruń 2010

** Godnym polecenia jest piękny album wydawnictwa BOSZ Art pt., Nikifor, zawierający reprodukcje prac Nikifora z kolekcji Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu.

***Nazwy wszystkich reprodukowanych pieczęci Nikifora są mojego autorstwa i używane przeze mnie dla własnych potrzeb i potrzeb niniejszego artykułu - nie stanowią jakiejkolwiek oficjalnej nomenklatury.

**** Andrzej Banach, Pamiątka z Krynicy, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1959 rok.

***** Zgodnie z opisem redaktora A. Banacha, odtworzyłem pieczęć według własnej wizji. Jeżeli w ogóle istniała - to mogła wyglądać tak, jak na fotografii - (zob.fot. w galerii "Pieczęcie - reprodukcje do tekstu"). 

****** Aleksander Jackowski, Świat Nikifora, Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2005 rok.

******* Już w trakcie pisania niniejszego artykułu otrzymałem jeszcze dwie fotografie autentycznych odcisków pieczęci w typie „młody Nikifor” I, które prezentuję na końcu galerii. Pierwszy z nich jest pięknym odciskiem identycznym z odciskiem prezentowanym na początku rozdziału – niestety nie jest kompletny gdyż beztroski introligator oprawiając pracę dociął obrazek do formatu ramki obcinając kawałek odcisku. Odcisk drugi w kolorze czerwonym pochodzi z tej samej pieczęci - jest niestety gorszej jakości, ale co ważne znajduje się również na autentycznej pracy Nikifora - (zob.fot. w galerii "Pieczęcie - reprodukcje do tekstu").