Pieczęcie

Rekomendacje » Pieczęcie

Fakt posiadania przez Nikifora pieczęci innych niż przywiezione z Krakowa lub zrealizowane wcześniej, czyli przed 1956 rokiem, potwierdza w swojej książce „Świat Nikifora” prof. A. Jackowski.****** Gdy był w Krynicy w roku 1953 spotkał się wielokrotnie z Nikiforem i zauważył, że Nikifor swoje pieczęcie przybija na rewersach prac. Niestety brakuje opisu wyglądu pieczęci, ale prawdopodobnie są to dwie pieczęcie opisane przez redaktora A. Banacha, jako ”niezdarnie wycięte w linoleum” z autoportretem artysty. Uważam, że może tu chodzić o wspomnianą pieczęć „młody Nikifor” i podobny do niej wtórnik wykonany na zamówienie artysty przez cierpliwe palce lokalnego rzemieślnika w Krynicy. Na tej podstawie można przyjąć rok 1950, jako umowną datę rozpoczęcia sygnowania obrazów przez Nikifora odciskami swoich pieczęci.

Spróbujmy uporządkować naszą wiedzę na temat pieczęci Nikifora, co do ich ilości, ich rodzajów, materiałów, z jakich zostały wykonane, itp. a uzupełnieniem wiedzy niech będą podstawowe wiadomości dotyczące licznych popularnych fałszerstw i podróbek pieczęci na szkodę kolekcjonerów tak, aby w sposób logiczny powrócić do tematu pieczęci „młody Nikifor” i ogólnego zagadnienia oceny autentyczności samych odcisków pieczęci jak i drugostronnych obrazków.

Dziś ilość zachowanych oryginalnych pieczęci Nikifora zamyka się w liczbie dziewięciu sztuk i wszystkie znajdują się w muzeum Nikifora w Krynicy. Należy zauważyć, że w okresie po 1957 roku do śmierci Nikifora w 1968 roku powstały jeszcze inne pieczęcie, czyli do dotychczasowych ośmiu (?) sztuk doszły jeszcze: „Prostokątna mała”, „Cerkiew”, „Nikifor-biskupem” w wersjach średniej i dużej. Poza nimi istniały dalsze wzory pieczęci, które w sensie fizycznym zostały przez Nikifora zagubione lub zostały mu ukradzione, bądź zostały zniszczone. Są to: pieczęć „Nikifor biskupem” w wersji „małej” oraz pieczęć „okrągła II”, których odciski, mimo braku fizycznych pieczęci, znajdują się poniżej w galerii. Podsumowując ilość poznanych autentycznych odcisków pieczęci Nikifora, otrzymujemy liczbę trzynastu sztuk. Jeżeli wspomniane przez redaktora A. Banacha pieczęcie z autoportretami, czyli wtórnik pieczęci „młody Nikifor” oraz pieczęć „Nikifor w czarnym kapeluszu i pelerynie” istniały niezależnie - to po uzupełnieniu „kolekcji”, liczba wszystkich pieczęci Nikifora wzrośnie do czternastu lub piętnastu sztuk.

Problemem do końca nierozpoznanym, na dziś pozostają dwie pieczęcie, o których wspomina relacja red. A. Banacha i pośrednio prof. A. Jackowski. Pieczęci, którymi dysponował Nikifor w 1957 roku i prawdopodobnie wcześniej a które określono, jako „niezgrabnie wycięte w linoleum”. Ta informacja, choć mało precyzyjna może korespondować z istotą analizy czterech odcisków pieczęci w typie „młody Nikifor”, którą przeprowadzam w końcowej części artykułu.