Ekspertyza

Nikifor nie malował, aby się podobać, nie wkupywał się w łaski ewentualnych nabywców. Był ubogi przez większą część swojego życia. Nazbyt często żył i pracował w nędzy, ale w tych najgorszych dla niego czasach powstawały jego najlepsze dzieła. Odzwierciedleniem jego ubóstwa była, jakość używanych przez artystę materiałów. Materiałów lichych, przypadkowych w postaci odpadów papieru, tekturek i kartonu. Spotyka się prace namalowane na podobraziu papierowym, sklejonym z kilku kawałków papieru. Używał często blankietów druków urzędowych, zużytych zeszytów czy też fragmentów opakowań. Do szkiców służył przypadkowy ołówek, a farby i kredki to zwyczajowo kupowane dzieciom wyprawki szkolne. Wyłysiałym od długotrwałego używania pędzelkom też daleko było do miana narzędzi profesjonalnych. W późniejszym okresie twórczości Nikifor zaakceptował nieco lepsze materiały, zwłaszcza lepszy papier czy też karton, a nawet farby. Nadal były to materiały bardzo podstawowe, ale  - jak się wydaje - były one zgodne z jego upodobaniami artystycznymi. Podsuwane mu okresowo materiały profesjonalne Nikifor po jakimś czasie odrzucał i powracał do swoich "brudasów". Powstające w tej rzeczywistości życiowej i materiałowej prace zasługują na miano arcydziełek, bezwzględnie dokumentując niezwykłe umiejętności artysty.

Fałszerz czy podrabiacz w większości przypadków nie jest świadomy realnych warunków, w jakich powstawały prace Mistrza z Krynicy. Namalowane i oferowane na bazarach antykwarycznych, czasem w galeriach "okazje" są zbyt "ciężkie" ze względu na format, założenia kompozycji, sposób położenia farby, używanie czystych kolorów kładzionych pełnym pędzlem. Brak w nich ulotności i przejrzystości wschodów słońca, jak i feerii barw jego późnego zachodu. Komponowanie kolorów podstawowych według zamysłu, w celu uzyskania określonego efektu kolorystycznego, to umiejętność charakterystyczna dla warsztatu Nikifora. Czysty kolor artysta stosował z rozmysłem. Rysunek ołówkiem, o ile w ogóle jest odnajdywany na podróbce jest nieprecyzyjny i często występuje śladowo. Prowadzenie linii konturów budowli, linii szachownic pól i lasów, siatka dachówek na dachach, struktura ceglanego muru i inne detale są na podróbkach wykonane zwykle grubą, zdecydowaną mocno pociągniętą kreską farby. Jest to całkowicie niepodobne do precyzyjnego, ale i drżącego, wręcz wibrującego wykonania tych samych elementów w większości prac Nikifora. Całość bazarowej podróbki sprawia wrażenie płaskiego afisza sporządzonego na potrzeby wędrownego cyrku. W przypadku podrabiacza nie zgadza się z reguły materiał użyty na podobrazie. Jest to przeważnie dość gruba brązowa lub szara tektura. Bardziej wyrafinowani próbują używać części opakowań z charakterystycznymi cechami (daty, ilustracje) z czasów Nikifora. Ma to na celu dodatkowe uwiarygodnienie drugostronnej pracy malarskiej.